بین رشته ای
هر رشته تحصیلی موضوعی دارد و به مسائل خاصی می پردازد. اما امروزه بسیاری از مسائل به طور کامل در محدوده یک رشته تحصیلی قرار نمی گیرد و برای حل آنها لازم است متخصصین دو یا چند رشته دانشگاهی با هم همکاری کنند و یا اینکه متخصصینی که در دو حوزه مهارت و تجربه دارند می توانند به این مسائل بپردازند. در اصطلاح به این مسائل میان رشته یا بین رشته ای گفته می شود.
به عبارتی می توان گفت زمانی که دو یا چند زمینه تحصیل دانشگاهی برای حل یک مسئله همکاری نمایند با یک مسئله میان رشته ای مواجهیم. وجود مسائل بین رشته ای نشان دهنده آنست که رشته های دانشگاهی دسته بندی هایی ساختگی است و الزاما مسائل انسان خود را در قالب آنها قرار نمی دهند.
در صورتی که مسائلی از این دست زیاد باشد ممکن است منجر به ایجاد یک رشته تحصیلی جدید در دانشگاه شود. می توان گفت تمام رشته های دانشگاهی از دیرباز تا کنون به همین صورت به وجود آمده اند. یعنی از دل یک رشته موجود با تلفیق مهارت های جدید جدا شده اند و یا از ترکیب دو یا چند رشته مستقل به وجود آمده اند. به عنوان مثال زمانی بود که مسائل روانشناسی بخشی از فلسفه بود. پس از گسترش علوم تجربی فیزیک، شیمی و زیست شناسی و موفقیت هایی که به دست آمد، تلفیق روشهای علوم تجربی با مسائل و تئوری های فلسفی موجود منجر به وجود آمدن رشته مستقل روانشناسی گردید. در رشته ای مانند اقتصاد با وجودی که مفهوم پول و تجارت کاملا شناخته شده بود اما روشها و نظریه هایی که به طور مستقل به کارکرد پول بپردازد وجود نداشت. تلفیق ریاضیات و آمار با نظریه هایی که فلاسفه و جامعه شناسان در این خصوص ارائه کرده بودند منجر به وجود آمدن رشته اقتصاد شد و سپس مفاهیم جدیدی در حوزه اقتصاد خلق شد. همچنین رشته مهندسی صنایع از تلفیق ریاضیات و روشهای مهندسی و آمار با مدیریت به وجود آمد. در واقع پس از آنها روشهای محاسباتی در مدیریت گسترش یافت این روشها به صورت مستقل تحت عنوان مهندسی صنایع به عنوان یک رشته مستقل تدریس شد. خود مدیریت نیز در واقع رشته ای کاربردی از جامعه شناسی و روانشناسی به همراه خلاقیت های فعالان این حوزه بود که به عنوان یک رشته دانشگاهی تدریس شد. رشته هایی از این دست آنقدر گسترده شده اند که تبدیل شدن آنها به عنوان یک رشته مستقل منطقی شده است.
کسب و کارها رویکرد حل مسئله دارند. یعنی کمتر دنبال پژوهش هستند و حل مسائل نیز عمدتا نیازمند متخصصین مختلفی است. حتی اگر رشته مستقلی وجود نداشته باشد. در واقع کسب و کارها یک گام جلوتر از دانشگاه ها حرکت می کنند. به عنوان یک مثال واضح می توان به تولید نرم افزارهای تخصصی مثلا نرم افزار محسبات سازه ساختمان اشاره کرد. تولید و فروش این نوع نرم افزار ها مستلزم همکاری مهندس نرم افزار، متخصص سازه و متخصص فروش می باشد.حتی در صورتی که یک نفر بتواند در دو حوزه مهارت کافی داشته باشد می تواند کارایی بالاتری در تولید نرم افزار بروز دهد. همچنین فروش این نوع نرم افزارها نیز مستلزم داشتن دانش فنی در زمیه ساختمان و فروش به طور همزمان است. در حال حاضر رشته تحصیلی مستقلی در این خصوص وجود ندارد و در واقع مسائلی از این دست با همکاری یا با کسب مهارت های مکمل توسط یک نفر حل می شوند. چراکه به وجود آمدن یک رشته تحصیی مستقل مستلزم توسعه و تعمق بسیار در مسائلی از یک دسته می باشد.
گاهی اوقات نیز متخصصینی از حوزه های مختلف روی مسائل مشابه کار می کنند که این خود نشان دهنده بین رشته ای بودن آن است. بسیاری از مسائل مالی هستند که کارشناسان مدیریت ، حسابداری یا صنایع می توانند با مهارت هایی که دارند به آنها بپردازند. در هر صورت داشتن مهارت های مکمل از دیگر رشته ها بسیار مفید است.
یکی از ضروت های انتخاب رشته تحصیلی آشنایی و توجه به این موضوع و در نظر گرفتن آن در تحلیل استعداد و مشاوره های شغلی می باشد. چراکه عدم توجه به مشاغل میان رشته ای ها می تواند فرصت های بسیاری را از پیش روی انتخاب کنندگان بردارد. در واقع پس از شناسایی استعداد و بررسی مشاغل باید دید کدام رشته تحصیلی باید در محوریت تحصیل قرار گیرد و کدام مهارت ها از رشته های دیگر در کنار آنها کسب شود تا فرد بتواند یک فرصت شغلی جدید و مناسب را به دست آورد. به عنوان مثال تحصیل در رشته نرم افزار و کسب چند دوره کوتاه مدت در خصوص فروش و بازاریابی می تواند فرد را به یک فروشنده حرفه ای در خصوص نرم افزار تبدیل کند. البته به شرط آنکه داشتن استعداد در این خصوص قبلا محرز شده باشد. به عنوان یک مثال دیگر می توان به رشته بازرگانی خارجی اشاره نمود که مستلزم داشتن دانش کافی در خصوص بازرگانی خارجی و مسلط به یک زبان خارجی ، می باشد و فرد را به یه متخصص بازرگانی با یک کشور خاص تبدیل می کند. همچنین این فرد می تواند به عنوان مترجم اوراق تجاری از قبیل قرارداد با طرف خارجی ، فعالیت نماید. در مثال اخیر تلفیق رشته حقوق تجارت بین الملل ، بازرگانی و تسلط به زبان خارجی می تواند فرد را به کارشناس قراردادهای خارجی تبدیل کند. به شرطی که استعداد لازم در این زمینه تحلیل و محرز شده باشد.